Inhakend op de groeiende stroom aan nieuwsberichten die opborrelen uit de beerput van rapper Puff Daddy, hier een warm pleidooi voor ‘limitarisme’ (als samenleving een maximum te stellen aan het vermogen dat mensen mogen bezitten). Daar wordt iedereen beter van, óók de superrijken, betoogt scherpschrijver en columnist Jamal Ouariachi.
Column Jamal Ouariachi | Dagblad Trouw, 27 september 2024
Excessieve rijkdom is zelden goed voor de menselijke psyche, laten de aanklachten tegen rapper Puff Daddy zien.
In de jaren negentig had ik zo’n graftakkenhekel aan de hiphophit I’ll Be Missing You dat ik in een van mijn eerste romanprobeersels, Wetboek der Muzikale Misdaden, een belangrijke aanklacht (en gruwelijke straf) reserveerde voor de schuldige achter dat nummer: rapper en platenbaas Puff Daddy. Ik kan niet ontkennen dat het me enig genoegen doet dat de man – ook wel ‘P. Diddy’, echte naam: Sean Combs – momenteel wordt vervolgd voor een verbijsterende waslijst aan aanklachten.
Helaas zijn die aanklachten niet muzikaal van aard. Het gaat om seksueel, verbaal en fysiek geweld; om kidnapping, lidmaatschap van een criminele organisatie, narcotica-gerelateerde overtredingen, afpersing – de lijst is lang.
Duizend flessen babyolie
Combs zou regelmatig ‘Freak Off’-feesten hebben georganiseerd, waarbij vrouwen uit zijn entourage gedwongen werden om, zwaar gedrogeerd, seks te hebben met mannelijke prostituees, terwijl Combs zelf aanwijzingen gaf, masturbeerde, en de activiteiten filmde. De evenementen gingen soms dagenlang door, de slachtoffers werden aan het infuus gelegd om de schade van uitputting en overmatig drugsgebruik enigszins te repareren. Ondersteunend personeel werd geacht alles in het werk te stellen om de feesten te faciliteren, bijvoorbeeld het klaarzetten van duizend flessen babyolie – ik laat de rest aan uw verbeelding over.
Dit is niet zomaar paradijsvogelig rock-’n-roll-gedrag. Dit is misdaad. Inmiddels wemelt het online van de geruchten over welke collega-beroemdheden zoal bij die feestjes aanwezig waren. Dankzij de video-opnamen die Combs maakte, zouden zij chantabel zijn, en zo krijgt de zaak nogal wat trekken van het schandaal rondom Jeffrey Epstein. Voer voor complotdenkers. Online wordt Combs inmiddels in verband gebracht met de moord op rapper Tupac Shakur en het vliegtuigongeluk waarbij zangeres Aaliyah om het leven kwam.
Maar wat er ook waar is van de aanklachten, de roddels en de complottheorieën, zeker is dat roem en de eruit voortvloeiende excessieve rijkdom zelden goed zijn voor de menselijke psyche. Niet elke rijkaard is een monster, maar rijkdom verschaft macht; macht maakt dat de machtige zijn medemensen als onderdanen gaat zien en zichzelf als verheven boven de wet.
Limitarisme
Ik moest denken aan het boek Limitarisme van filosoof Ingrid Robeyns, waarin zij laat zien op hoeveel verschillende manieren de rijken en de superrijken schade toebrengen aan de rest van de maatschappij: van uitbuiting tot belastingontwijking, van ondemocratische politieke invloed tot het tegenwerken van klimaatbeleid. Limitarisme stelt dat we als samenleving een maximum moeten stellen aan het vermogen dat mensen mogen bezitten. Uiteindelijk is dat óók voor de superrijken zelf gunstig, weet Robeyns overtuigend te betogen.
Wie naar de zaak-Combs kijkt, ziet inderdaad hoe een ooit succesvolle artiest, verzuipend in het geld, zijn ziel verloor en het vermogen om de menselijkheid van anderen waar te nemen. Wat een armoede.